ตัวอย่าง Best Practice คณิตศาสตร์

ชื่อผลงาน: Math Clinic: คลินิกคณิตศาสตร์เยียวยาฐานการบวก ลบ คูณ หาร ด้วยสื่อนวัตกรรมมือสัมผัส (CPA Approach) กลุ่มสาระการเรียนรู้: คณิตศาสตร์ ผู้จัดทำ: [ชื่อของคุณ] โรงเรียน [ชื่อโรงเรียนของคุณ]

1. ความเป็นมาและความสำคัญของปัญหา

ทักษะการคำนวณพื้นฐาน (บวก ลบ คูณ หาร) เปรียบเสมือนเสาเข็มของการเรียนคณิตศาสตร์ จากการทดสอบก่อนเรียนพบว่านักเรียนกลุ่มหนึ่งยังขาดความเข้าใจเชิงมโนทัศน์ (Conceptual Understanding) มักจะใช้วิธีการจำสูตรหรือวิธีลัดโดยไม่เข้าใจที่มา ทำให้เมื่อโจทย์เปลี่ยนรูปแบบไป นักเรียนจะไม่สามารถหาคำตอบได้

"Math Clinic" จึงถูกจัดตั้งขึ้นเพื่อ "เยียวยา" นักเรียนกลุ่มนี้ โดยนำแนวคิด CPA Approach ของ Jerome Bruner มาใช้เปลี่ยนตัวเลขที่จับต้องไม่ได้ ให้กลายเป็นวัตถุที่สัมผัสได้ เพื่อสร้างความเข้าใจที่ยั่งยืน

2. วัตถุประสงค์และเป้าหมาย

1. เพื่อแก้ปัญหาทักษะการบวก ลบ คูณ หาร ของนักเรียนที่มีผลการเรียนต่ำกว่าเกณฑ์

2. เพื่อให้นักเรียนเข้าใจที่มาของการคำนวณผ่านการใช้สื่อที่เป็นรูปธรรม

3. เพื่อยกระดับคะแนนสอบหลังเรียน (Post-test) ให้สูงกว่าก่อนเรียนไม่น้อยกว่าร้อยละ 25

3. ขั้นตอนการดำเนินงาน (กระบวนการ PDCA)

P: Plan (การวินิจฉัยและวางแผน)

• คัดกรอง "คนไข้": ทำแบบทดสอบ Pre-test เพื่อแยกกลุ่มนักเรียนที่มีปัญหาในแต่ละเรื่อง (บวก/ลบ/คูณ/หาร)

• จัดทำ "แผนการรักษา": ออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้ 3 ขั้นตอน (C-P-A) และจัดเตรียมอุปกรณ์ เช่น เบี้ยคณิตศาสตร์, แผ่นตารางร้อย, หรือบล็อกไม้

D: Do (กระบวนการเยียวยาด้วย CPA)

การจัดกิจกรรมแบ่งเป็น 3 ระยะ ในแต่ละคาบเรียน:

1. C - Concrete (รูปธรรม): นักเรียนใช้ "มือสัมผัส" อุปกรณ์จริง เช่น การใช้ตัวต่อบล็อกไม้เพื่อแสดงการ "ยืม" ในการลบ หรือการจัดกลุ่มสิ่งของเพื่อแสดงการคูณ

2. P - Pictorial (กึ่งรูปธรรม): นักเรียนเปลี่ยนจากการหยิบจับ มาเป็นการ "วาดภาพ" แทนจำนวน (เช่น การวาด Bar Model หรือการวาดจุดแทนจำนวน) เพื่อสร้างภาพจำในสมอง

3. A - Abstract (นามธรรม): เมื่อเข้าใจภาพแล้ว จึงเชื่อมโยงไปสู่ "สัญลักษณ์" ตัวเลขและการใช้วิธีลัด (Algorithm) อย่างเข้าใจที่มา

C: Check (การติดตามอาการ)

• ใช้ "สมุดบันทึกความก้าวหน้า" ให้นักเรียนประเมินตนเองหลังจบแต่ละคาบ

• ทำแบบทดสอบ Post-test เมื่อจบคอร์สการเยียวยา

A: Act (การสรุปผลและส่งต่อ)

• นักเรียนที่ "หายดี" (ผ่านเกณฑ์) จะได้รับประกาศนียบัตรและกลับเข้าสู่บทเรียนปกติ

• นักเรียนที่ยัง "เรื้อรัง" (ไม่ผ่านเกณฑ์) จะได้รับการสอนซ่อมเสริมแบบตัวต่อตัว (Coaching) หรือใช้ระบบ "เพื่อนช่วยเพื่อน"

4. ผลสัมฤทธิ์ของงาน

1. เชิงปริมาณ: นักเรียนกลุ่มเป้าหมายร้อยละ 90 มีคะแนนหลังเรียนสูงขึ้นอย่างเห็นได้ชัด

2. เชิงคุณภาพ: นักเรียนมีทัศนคติเชิงบวกต่อวิชาคณิตศาสตร์ เลิกกลัวตัวเลข และมีความมั่นใจในการตอบคำถามมากขึ้น

5. บทเรียนที่ได้รับ (Lesson Learned)

การเรียนคณิตศาสตร์สำหรับเด็กที่มีปัญหาพื้นฐาน "การรีบเร่งไปสู่ตัวเลข (Abstract) โดยข้ามขั้นตอนรูปธรรม (Concrete)" คือสาเหตุหลักของความล้มเหลว การให้เวลานักเรียนได้สัมผัสและวาดภาพจะช่วยให้เขาสร้างความรู้ได้ด้วยตัวเองอย่างแท้จริง

6. การเผยแพร่และการได้รับการยอมรับ

• จัดนิทรรศการ "Open Class" ให้ครูในโรงเรียนเข้าชมกระบวนการสอนแบบ CPA

• แบ่งปันสื่อการสอน (ใบงานกึ่งรูปธรรม) ให้กับครูในเครือข่ายวิชาการ